Mardin Sabancı Müzesi

SABANCI VAKFI’NDAN KÜLTÜR DÜNYASINA BİR ARMAĞAN: “MARDİN’İ DİNLERKEN: MÜZEYLE BAŞLAYAN DEĞİŞİM” KİTABI

KİTAP, MARDİN’İN KENTSEL ÖZELLİKLERİNE IŞIK TUTARKEN, SAKIP SABANCI MARDİN KENT MÜZESİ’NİN KENTTE BAŞLATTIĞI DEĞİŞİMİ ANLATIYOR

DEĞİŞİMİN TANIĞI MARDİNLİLERLE YAPILAN RÖPORTAJLAR VE FOTOĞRAFLARLA, GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE BİR TÜNEL AÇIYOR

Sabancı Vakfı, Mardin’de 2009 yılında hizmete sunduğu “Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi”nin hikayesini “Mardin’i Dinlerken: Müzeyle Başlayan Değişim” kitabı ile ölümsüzleştirdi. Kitabın ilk bölümü; Mardin’in kentsel özelliklerini, kentin tarihini, farklı dinlere yaptığı ev sahipliğini anlatıyor. İkinci bölümünde ise, Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi’nin kuruluş hikayesi ve müzenin kentte başlattığı değişim aktarılıyor. Üçüncü bölüme gelince, Mardin’de yaşayanlarla yapılan röportajlar ve fotoğraflar, okuyucuyu medeniyetler beşiği Mardin’de adeta bir yolculuğa çıkarıyor.

Müze, restorasyon çalışmalarında model alındı

1887 yılında süvari kışlası olarak inşa edilen, bir süre kışla olarak kullanılan, daha sonra askerlik şubesi ve vergi dairesi olarak hizmet veren, son yıllarda da metruk halde duran bina, Sabancı Vakfı tarafından restore ettirildikten sonra Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi olarak halkın hizmetine sunuldu.

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi binası, restorasyonun başladığı 2006 yılından itibaren Mardin’de değişimin simgesi haline geldi. 2006 – 2011 yılları arasında Mardin siluetinde görüntü kirliliğine neden olan 143 betonarme bina yıkıldı. 53 dükkan, 8 kamu binası, 2 kilise ve 35 geleneksel Mardin evi, müzenin restorasyon çalışmaları model alınarak restore edildi. Mardin’in kentsel dönüşümü, binalarla sınırlı kalmadı ve sokaklar da tarihi dokuya uygun olarak yenilendi.

Müze ve Sanat Galerisi Mardin’e ayna tutuyor

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi, Mardin'in kentsel oluşumunu, yaşam kültürünü sergilemeyi ve tanıtmayı amaçlıyor. Abidin Dino ve Ara Güler sergilerine de ev sahipliği yapan müzenin alt katındaki Dilek Sabancı Sanat Galerisi, eğitimler ve atölye çalışmalarıyla çocukların ve gençlerin yeteneklerini keşfetmelerini sağlıyor.

Yerli ve yabancı turistler ve bölge halkından oluşan geniş bir ziyaretçi kitlesi tarafından ilgiyle takip edilen müze, bugüne kadar 250 bin civarında sanatsever tarafından ziyaret edildi.


ETNOGRAFYA SALONU

Sabancı Vakfı, medeniyetlerin beşiği Mardin’de, önce Süvari Kışlası, ardından Askerlik Şubesi sonrasında da Vergi Dairesi olarak kullanılan tarihi yapıyı Mardin’in kentsel oluşumu ve yaşam biçimini, toplulukların aralarındaki bağları ve bunların töre, dil ve kültür niteliklerini gösteren eserlerin sergileneceği “Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi”ne dönüştürdü. Binada “Dilek Sabancı Sanat Galerisi” de yer alıyor.

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi, 1 Ekim’de Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Devlet Bakanı Mehmet Aydın, Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu, Türkiye Ermenileri Patrik Vekili Aram Ateşyan, Fener Rum Patriği Dimitris Bartholomeos, Türkiye Musevi Cemaati Hahambaşı İsak Haleva, Mardin ve Midyat Süryani Metropolitleri Saliba Özmen ve Samuel Aktaş ile Güler Sabancı, Dilek Sabancı, Türkan Sabancı, İstanbul Valisi Muammer Güler, Mardin Valisi Hasan Duruer, iş ve sanat dünyasından çok sayıda seçkin davetlinin katılımıyla açılmıştı.

Osmanlı padişahlarından II. Abdülhamit döneminde, Diyarbakır Valisi olan Hacı Hasan Paşa tarafından 1889 yılında yaptırılmasını takiben önce “Süvari Kışlası”, daha sonra “ Askerlik Şubesi “ ve 1991-2003 yılları arasında da “Vergi Dairesi” olarak kullanılan tarihi yapı üç yıl süren restorasyon çalışmalarının ardından artık “Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi” olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.

Müzede sergilenen eserler, Mardin Müzesi’nden ve çevre müzelerden ödünç alınan eserler, İstanbul’daki Mardinliler Eğitim ve Dayanışma Vakfı (MAREV) tarafından bağışlanan eserler ve Mardinlilerin müzeye doğrudan bağışladığı eserlerden oluşuyor.

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi içerisinde kentin coğrafyasını, tarihini, mimari yapısını, ekonomisini, içerisinde barındırdığı dinleri ve yaşam kültürünü yansıtan eserler, fotoğraflar ve canlandırma bölümleri bulunuyor.

Müzenin girişinde şehrin tarihteki adlarını anlatan bir pano ile binlerce yıllık Mardin'in bir yandan sürekli değişen,  bir yandan da hiç değişmeyen kimliği vurgulanıyor.

Bir kent müzesindeki parçalar taşıdığı anılarla değer kazanır. Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi de bu anlamda eşsiz parçalar içeriyor. Örneğin, 19. Yüzyıl sonlarına ait Linof fotoğraf makinesi ve Ortadoğu’nun ilk matbaasına ait elle çalışan ilk matbaa makinesi bulunuyor. Deyrulzafaran Manastırı’na ait bu matbaa makinesi Antakya Süryani Kilisesi’nin Patriği Moran Mor İğnatiyos tarafından İngiltere’den getirilmiş ve 1889 yılında hizmete sunulmuş. Müzede bu makine ile basılmış iki kitapçık da teşhir ediliyor.
Bu  parçalar arasında bir grubun yeri ise ayrı bir özel önem taşıyor. Mardin’de yaşamış üç farklı dinin ( Müslüman, Süryani ve Ermeni) mensuplarına ait mezar taşları bulunuyor.
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi’nin ince uzun yapısı doğrusal bir yürüme aksında sergileme birimlerinden oluşuyor. Mekansal bütünlüğün vurgulandığı sergileme düzeninde Mardin kenti kimliğine özgü özellikler dikkat çekiyor.
Farklı boyutlarda tasarlanan sergileme ünitelerine ek olarak, yapıdaki mevcut nişler de el sanatları ürünlerinin yansıtıldığı birimler olarak sanatseverlerle buluşuyor.

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi, tarihi, turistik, mimari ve görsel değerleriyle dünyanın sayılı sit kentlerinden biri olan Mardin’in asırlardır biriktirilen tarihi ve kültürünün tanıtımına yardımcı oluyor.

Süvari Kışlası Hakkında: Eski Hükümet Konağı yanındaki eski askeri kışla, 19. Yüzyılın sonlarına doğru inşa edilir. Yapının mimarı Ermeni asıllı Serkis Elyas Lole’dir. Kışla iki katlıdır. Yapının iki giriş kapısından kuzeydeki ana giriş kapısı incelikli taş işçiliği ile dikkat çeker. Taç kapıyı çevreleyen kemerde yörede sıkça rastlanan asma dalı, üzüm salkımı motifi kullanılmıştır. Giriş kemerinin üstünde iyice belirsizleşmiş II. Abdülhamit dönemi Osmanlı Tuğrası yazısı motifi yer alır. Güney kapısından girilen alt katın, kışlanın ahır kısmı olduğu anlaşılmaktadır. Üst kat mekanı ortadan ikiye bölen payeler ve birbirinin tekrarı çapraz tonozlarla oldukça
etkileyicidir. Güney duvarındaki 2 payanda daha sonra yapının kaymasını engellemek için eklenmiştir. Bu kışla Süvari Alayı Kışlası, Jandarma Komutanlığı Askerlik Şubesi, Jandarma Karakolu ve en son Vergi Dairesi olarak kullanılmıştır.

Adres: Gül Mahallesi Eski Hükümet Caddesi Merkez- MARDİN
Tel: 0 482 212 93 96
Yönetici: A. Gani Tarkan